Hiperaktif Sıcak Nodüllü Zehirli Guatr (Hipertiroidi)
Sıcak (hiperaktif) nodüllü zehirli guatr hipertroidi hastalığında; hastanın tiroid isimli organında ortaya çıkan sıcak hiperaktif nodül veya nodüller aşırı miktarda tiroit hormonu üretir.
Hiperaktif sıcak tiroid nodülü sonucunda ortaya çıkan hipertroidi zehirli guatr’ın hasta açısından en büyük önemi; tiroit sıcak nodülünün ürettiği fazla troid hormonu nedeniyle hastada ortaya çıkan şikayetler ve belirtilerdir.
Sıcak hiperaktif troit nodülü sonucunda ortaya çıkan hipertiroidi zehirli guatr bazen hiç belirti veya şikayet vermez; tesadüfen saptanır. Ancak; bütün troit nodülleri arasında; kendini en çabuk belli eden, hastada en çok şikayete neden olan nodül türü; hiperaktif sıcak nodüldür.
Bu hastalarda şikayet ve belirtilerin nedeni; sıcak hiperaktif tiroit nodüllü hipertiroidi zehirli guatr olan hastada sıcak tiroit nodülünün aşırı miktarda tiroit hormonu üretmesidir. Hastanın kanında dolaşan bu fazla tiroit hormonu hipertroidi yani zehirli guatr’a neden olur.
Sıcak hiperaktif troit nodüllü hipertiroidi zehirli guatr olan hastalarda; sıcak basması, kalp çarpıntısı, kilo kaybı, çabuk yorulma, ellerde titreme, adet düzensizliği, cinsel performansta düşme, sinirlilik ve kalp ritm bozukluğu şikayetleri görülebilir.
Hipertiroidi zehirli guatr olan hastalarda bazen çok küçük boyutlu hiperaktif (sıcak) bir tiroit nodülü; hastada ciddi şikayete neden olan kalp ritm bozukluğu yapabilir; bunun nedeni sıcak nodülün aşırı miktarda troid hormonu üretip hastanın kanına vermesidir. O nedenle kalp ritm bozukluğu olan hastalarda tiroid sıcak hiperaktif nodülü olup olmadığını ortaya çıkarmak için gereken testler yapılmalıdır.
Sıcak tiroit nodülü sonucunda ortaya çıkan hipertiroidi zehirli guatr olan hastalarda sıcak hiperaktif nodül sayısı bazı hastalarda tek 1 adet iken, diğer hastalarda çok sayıda olabilir.
Çok sayıda tiroid sıcak nodül olan hipertiroidi zehirli guatr hastalığına Plummer hastalığı denilmektedir.
Tek 1 adet olan sıcak hiperaktif tiroid nodülü, bazı hastalarda toksik adenom ismi verilen troit nodülü şeklinde olabilir.
“Hiperaktif sıcak tiroit nodüllü zehirli guatr hipertiroidi hastalarındaki sıcak hiperaktif nodülde tiroit kanser görülmez” yaklaşımı yanlıştır; tiroit’in sıcak nodülleri de aynı diğer troit nodülleri gibi kanser riski taşır. O nedenle, troid nodülünün boyutuna göre, mutlaka troid ince iğne aspirasyon biyopsisi TİİAB yapılıp tiroid nodülü içinde kanser olup olmadığını incelemek ve tedaviyi bu aşamadan sonra uygulamak gerekir.
Sıcak hiperaktif tiroit nodülü sonucunda oluşan hipertiroidi zehirli guatr tanısında (teşhisinde);
- a) Muayene,
- b) Tiroit hormonlarının ölçümü,
- c) Tiroid ultrasonografisi,
- d) Tiroit sintigrafisi,
- e) Tiroit ince iğne aspirasyon biyopsisi TİİAB
uygulanır. Ancak diğer tiroit hastalıklarından ayırt etmek için (ayırıcı tanıda) başka bazı ilave testler ve incelemeler de yapılabilir.
Sıcak tiroit nodülü sonucunda oluşan hipertiroidi zehirli guatr tedavisinde;
- a) Radyoaktif İyot I-131 Ameliyatsız Tedavi,
- b) Cerrahi Tedavi (Tiroid Ameliyatı),
- c) Ameliyatsız Uzun Süreli İlaçla (Anti-tiroit ilaçlarla) Tedavi.
uygulanır. Ancak hastanın klinik durumuna göre ilave tedaviler de uygulanabilir.
a) Radyoaktif İyot I-131 Ameliyatsız Tiroid Sıcak Hiperaktif Nodül Tedavisi
Radyoaktif iyot I-131 ameliyatsız tedavi; hiperaktif sıcak tiroit nodülü sonucunda oluşan hipertiroidi zehirli guatr tedavisinde oldukça başarılı sonuçlar vermektedir. Etkin bir tedavi yöntemdir. Bu tedavide en kritik ve hassas konu; hastaya verilecek radyoaktif iyot (iyot-131) miktarının (dozunun) çok iyi ayarlanmasıdır.
Hiperaktif sıcak tiroid nodülü sonucunda ortaya çıkan hipertroidi zehirli guatr hastalarında; ameliyatsız radyoaktif iyod I-131 tedavisi uygulandıktan 1-3 ay sonra TSH düzeyi yükselmeye, troid hormonları düşmeye (hipotiroidi) başlar ki bu da uygulanan tedavinin başarılı olduğunu gösterir.
Sıcak hiperaktif troid nodülü sonucunda ortaya çıkan hipertiroidi zehirli guatr olan hastalarda radyoaktif iyot I-131 ameliyatsız tedavisinden 1-3 ay sonra hastanın düşen tiroid hormonunu (hipotroidi) ayarlamak ve düzeltmek için hastaya tiroit hormonu hapı (ilacı) vermek gerekebilir.
Ancak sıcak hiperaktif tiroit nodülü sonucunda ortaya çıkan hipertroidi zehirli guatr olan bazı hastalarda; bu radyoaktif iyot I-131 ameliyatsız tedavisinden sonra hiçbir ilaç vermeye gerek kalmayabilir.
Sıcak hiperaktif tiroid nodülü sonucunda oluşan hipertiroidi zehirli guatr olan hastaların; ameliyatsız radyoaktif iyot I-131 ile tedavisinden sonra belli aralıklarla düzenli doktor kontrolü ve takibi şarttır.
b) Cerrahi Tedavi (Tiroit Ameliyatı)
Ameliyatsız radyoaktif iyot I-131 tedavisi uygulanamayan veya radyoaktif iyot I131 tedavisini tercih etmeyen sıcak hiperaktif tiroit nodüllü hipertiroidi zehirli guatr hastasının veya hastayı takip eden hekimin karar ve tercihi doğrultusunda; cerrahi tedavi uygulanır, ameliyatla tiroid nodülü ve/veya tiroit bezesi çıkarılır. Patoloji incelemesi yapılır.
Etkin bir tedavi yöntemdir.
Sıcak hiperaktif troit nodüllü hipertiroidi zehirli guatr hastalarında cerrahi tedaviden (troid ameliyatından) 15 gün sonra hastanın yükselen TSH ve düşen troit hormonunu ayarlamak, yerine koymak ve ortaya çıkan hipotiroidi tablosunu düzeltmek için hastaya tiroid hormonu hapı (ilacı) vermek gerekebilir. Aksi halde yükselen TSH kalıntı tiroid dokusunda yeni tiroit nodülü gelişimine ve hastalığın nüks etmesine neden olabilir. Ancak, ameliyattan sonra tiroit hormon tedavisine, patoloji raporunda hastaya ait çıkarılan sıcak hiperaktif nodülde “tiroit kanseri olmadığını” gördükten sonra başlamak daha stratejiktir.
Hiperaktif sıcak tiroid nodüllü hipertiroidi zehirli guatr hastalığının cerrahi (tiroid ameliyatı) ile tedavisinden sonra hastanın uzun yıllar belli aralıklarla düzenli doktor takibi ve kontrolü şarttır.
c) Ameliyatsız Uzun Süreli İlaçla (anti-tiroit ilaçlar ile) Tedavi
Ameliyatsız radyoaktif iyot I131 tedavisi uygulanamayan veya radyoaktif iyot tedavisini tercih etmeyen veya ameliyat olamayan sıcak hiperaktif tiroit nodüllü hipertiroidi zehirli guatr hastalarının veya hastayı takip eden hekimin karar ve tercihi doğrultusunda; sıcak hiperaktif tiroit nodüllü hipertiroidi zehirli guatr tedavisi için ameliyatsız uzun süreli anti-tiroid ilaçlarla tedavi uygulanabilir. Bu tedavinin etkinliği ameliyatsız radyoaktif iyot I-131 tedavisi veya cerrahi tedavi (tiroit ameliyatı) kadar kalıcı olmayabilir.
Sıcak hiperaktif tiroit nodüllü hipertiroidi zehirli guatr’ın ameliyatsız uzun süreli antitiroid ilaçlarla tedavisi için kullanılan ve Türkiye’de ruhsatlı 2 adet anti-tiroid ilaç vardır: Propycil ve Thyrimazol.
Hastanın yaş ve sağlık durumuna, troid nodülünün fonksiyon düzeyine, troid hormon bozukluğu (hipertiroidi) zehirli guatr’ın şiddetine, hastanın şikayetlerine göre; antitiroit ilaç, ilaç miktarı ve ilaç kullanma süresi belirlenir.
Hiperaktif sıcak tiroid nodüllü hipertroidi zehirli guatr’ın ameliyatsız uzun süreli antitiroid ilaçlarla tedavisinden sonra hastanın uzun yıllar belli aralıklarla düzenli doktor kontrolü ve takibi gerekebilir.
Not: Bu sayfa henüz tamamlanma, güncellenme aşamasındadır. Bilgilerde küçük değişiklikler, düzeltmeler, eklemeler olabilir.