TİROİD HASTALIKLARI TANISI (TEŞHİSİ) İÇİN KULLANILAN TIBBİ YÖNTEMLER

 

1) Tiroid Muayenesi

Tiroid hastalığından şüphelenilen hastanın muayenesi özellik ister. Tiroid muayenesi; hastanın tiroid isimli organının ve bazı hedef organ, doku ve fonksiyonların seçici muayenesini gerektirir. 

Tiroid isimli organın muayenesi; boğazın dışarıdan gözle ve elle muayenesi şeklindedir. Bu muayenede, tiroide ait lenf düğümleri de elle muayene edilir. 

Hastanın diz altı cildi, dirsek cildi, saç derisi, saçları, tırnakları, gözleri, kilosu, ellerde tireme olup olmadığı muayene sırasında gözle ve elle muayene edilir.

Hastanın adet düzeni, uyku düzeni, kabızlık-ishal, çarpıntı, çabuk yorulma, ruhsal durumu gibi kritik fonksiyonaları sorgulanıp not edilir.

 

2) Tiroid Hastalıkları Tanısı İçin Yapılan Kan ve İdrar Testleri 

Hastanın tiroid hormonlarının ve troide dair diğer hastalıkların tanısı çin hastanın kan ve idrar numunesinde bazı tetkiklerin yapılmasına ihtiyaç duyulur.

Tiroid hastalığı tanısı ve ayrıcı tanısı için; hastanın ilk muayenesinde elde edilen bilgi ve bulgulara göre;  hastanın klinik ön tanısın parelel olarak; hastanın kan numunesi alınır ve kanında FT3, FT4, (gerekirse T3 ve T4), TSH, anti-tiroid peroksidaz antikoru (anti-tpo), anti-tiroglobulin antikoru, anti-TSH reseptör antikoru, tiroglobulin isimli tetkiklerin bir kısmı veya tümü ölçülür. 

Hastanın klinik in tanısı ve planacak tedaviyle ilişkisi dikkate alınarak; hastanın spot idrarında veya 24 saatlik idrarında iyot ölçümü yapılabilir.

Gerekli olması durumunda; ayırıcı tanı ve diğer hastalıklarının teşhisi için ilave testler istenebilir.

 

3) Tiroid Ultrasonografisi

Tiroid ultrasonografisi; tiroidin yapısal hastalıklarının tanısı için en etkili yöntemdir. Tiroid yüzeyde yerleşmiş bir organ olduğu için; tiroid ultrasonografisi, yüksek frekanslı (5 MHz’den büyük) transduserler kullanılarak yapılır.


Nodül olup olmadığı, nodülün yerleştiği yerin tespiti, nodülün boyutlarının ölçümü, nodülün içeriğinin değerlendirilmesinde en etkili yöntem tiroit ultrasonografisidir.

Aynı şekilde; tiroid bezesinin boyutunun, boyunda yerleştiği yerin, anatomik şeklinin incelenmesinde tiroit ultrasonografisi en başarılı yöntemdir.

Tiroit iltihapları tiroidit tanısında; tiroidit hastalığının tiroid dokusunda yaptığı harabiyete bağlı değişiklikler ultrasonografi ile etkili bir şekilde saptanabilir.




           Tiroid ultrasonografisi çekimi için kullanılan ultrasonografi cihazı (General Electric).



Renkli doppler ile tiroid dokusunun ve/veya nodüllerin kanlanmasının incelemesi; sıkça yapılsa da, standart rehberlerde henüz yerini almış etkin bir yöntem olarak gösterilmemektdir.

Tiroit ultrasonografisi; tiroidin fonksiyonlarına dair bilgi vermez.

Tiroid ultrasonografisi; bebekler ve  hamileler dahil her hastaya uygulanabilir.

 

4) Tiroid Sintigrafisi

Tc-99m isimli bir radyoaktif maddenin hastanın kolundan yapılan bir enjeksiyonla uygulanmasından sonra gama kamera isimli bir cihaz ile yapılan tiroit sintigrafisi; tiroidin yerleşim yeri, anatomik görünümü, tiroid bezesinin ve varsa nodülün fonksiyonunu gösterme açısıdnan etkin bir yöntemdir.

Ancak tiroid sintigrafisi; hastada nodül olup olmadığını göstermek için tiroid ultrasonografisi kadar etkili bir yöntem değildir.




                       Tiroid sintigrafisi için kullanılan gama kamera cihazı (Siemens). 

 

Tiroid bezesinde ultrasonografi ile saptanmış bir nodülün fonksiyonunu (sıcak mı soğuk mu olduğunu) gösteren tek yöntem tiroid sintigrafisidir.

Ayrıca, tiroid sintigrafisi yapılarak; tiroid bezesinin verilen radyoaktif maddeyi tutma düzeyi değerlendirilerek tiroidit tiroid iltihaplarına dair değerli bilgiler elde edilebilir.

Tiroidin doğumsal bir yerleşim bozukluğu olan ektopik tiroid tanısı için tiroit sintgrafisi en etkin yöntemdir.
Hastaya uygulanacak radyoaktif maddenin miktarını doğru hesaplamak koşuluyla; tiroid sintigrafisi; çocuklar dahil her yaşta uygulanabilir.

 

5) Tiroid İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi (TİİAB)

Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi (TİİAB), tiroid nodüllerinin tanısında yaygın olarak ve tiroid iltihaplarının tanısında daha nadiren kullanılan bir yöntemdir. Hastanın nodülüne dışarıdan ince bir iğne sokularak hücre numunesi alınması işlemidir. 

1 cm çapında ve daha büyük tiroit nodüllerinde başarı şansı yüksek bir yöntemdir.

Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisinin; tiroid ultrasonografisi eşliğinde (aynı anda) yapılması önerilir. Ultrasonografi rehberiliğinde yapılan tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisinde; hastanın tiroid dokusu, tiroid nodülü ve iğnenin nodüle girişi canlı olarak takip edilerek bu yöntemin kesinliği artırılabilir. 

Daha da önemlisi; bir çok hayati damar, sinir ve dokunun olduğu boyun bölgesinde; iğnenin bu dokulara zarar vermesini önlemek için iğneyi ultrasonografi ile anlık olarak takip etmek bir çok komplikasyonun önlenmesine katkıda bulunur.

 


Tiroid nodülü için yapılan tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisini gösteren orjinal çizme resim. Bu orjinal medikal resim, Prof Dr Cumali Aktolun için ressam Aysun Kısaoğulları tarafından yapılmıştır. Tüm telif hakları Prof Dr Cumali Aktolun'a aittir. Bu resim, kaynak gösterilmeden ve yazılı izin alınmadan hiç bir surette kopyalanamaz, hiç bir amaçla basılı veya dijital ortamda kullanılamaz.  Copyright. 

 

Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi; özellikle tiroid papiler kanserlerinin tanısında önemli bir yere sahiptir. Yapılan tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi ile elde edilen hücereler, hastada tiroid folliküler kanseri ve tiroid medüller kanseri olup olmadığı hakkında yanıltıcı sonuçlar verebilir.

Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi (TİİAB) ile yeterli miktarda ve doğru hücrelerin alınıp alınmadığının kontrolü için, işlem devam ederken, aynı mekanda histopatoloji incelemesi yapan ekip ve ekipmanın bulunması gerekir. 

Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi (TİİAB); ciddi tecrübe ve özen gerektiren bir girişimdir.

 

Not: Bu sayfa güncellenebilir, bilgilerde küçük değişiklikler, düzeltmeler, ilaveler olabilir.

 

Anasayfaya dön...